Venkelzaad

Venkel (Foeniculum vulgare) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). Het is een naar anijs smakende plant waarvan de draadvormige vertakkingen van de bladeren als kruid en de zaden als specerij gebruikt worden. Knolvenkel (Foeniculum vulgare Azoricumgroep) is een aparte cultivargroep van venkel met verdikte bladscheden die tezamen een bovengrondse bol-achtige structuur vormen, de venkelknol, die als groente wordt gebruikt. Bij bladvenkel ontbreekt de knol. De venkelplant kan tot boven manshoogte groeien. De zaden staan al eeuwenlang bekend als geneeskrachtig. Ze worden op verschillende manieren toegediend. De krachtigste vorm daarvan is de venkelolie, die uit de zaden wordt geperst. Een andere mogelijkheid is het trekken van extracten (bereid als thee) uit de zaden. Bij hoge doseringen kunnen volgens het Voedingscentrum hallucinaties optreden en bij regelmatig gebruik kan leverschade ontstaan of mogelijk kanker. Venkelzaad kan onder meer helpen bij darmproblemen en menstruatiestoornissen. Ook wordt het gebruikt om borstvoeding te stimuleren, aangezien de etherische olie die van de zaden wordt gemaakt een grote hoeveelheid anethol (een fyto-oestrogeen) bevat. Een bewezen mechanisme hiervoor ontbreekt nog of is omstreden. Het Voedingscentrum en de gezamenlijke Nederlandse verloskundigen raden het gebruik van venkel(-thee) af voor vrouwen die borstvoeding geven. Venkel is oorspronkelijk afkomstig uit Azië en het Middellandse Zeegebied en werd via middeleeuwse handelsroutes naar de rest van Europa vervoerd. Vooral in Zuid-Europa wordt knolvenkel veel verbouwd en is de knol een belangrijk ingrediënt van onder meer salades. Kauwen op venkelzaad onderdrukt het hongergevoel. In vroeger tijden kauwden gelovigen die nuchter ter kerke gingen soms venkelzaad tijdens de kerkdienst.

Koken met venkelzaad is heerlijk: het geeft je gerechten een kruidige en anijsachtige smaak, alleen maar door een paar zaadjes toe te voegen. Venkelzaad is heerlijk om even te roosteren en vervolgens te verwerken in een Bolognesesaus voor je pasta. Ook past deze specerij goed bij komijn in curry’s. De zaadjes worden ook vaak gebruikt om thee van te maken; je vindt venkelzaad dan ook in de alom bekende sterrenmuntmix. Ook smaakt het heel goed bij vis, zoals in deze intens lekkere bouillabaisse, of probeer deze Oosterse Kefir Lime Subji. Zoet en venkelzaad een vreemde combinatie? Zeer zeker niet. Appels en peren en venkelzaad gaan fantastisch samen.

Recept: Amandelkoek met venkelzaad en stoofperen

Voor meerdere plakken amandelkoek

Ingrediënten:

Voor de amandelkoek:

125 gram speltbloem + iets extra om te bestuiven
100 gram amandelmeel
150 gram kokosbloesemsuiker met cacao
1 theelepel bakpoeder
225 ml zelfgemaakte amandelmelk
1 eetlepel venkelzaad

Voor de gekaramelliseerde stoofperen in witte port & venkelsiroop

10 kleine stoofperen, liefst gieser wildeman, geschild, met steeltjes eraan
citroen, schoongeboend en in schijven
3-4 blaadjes laurier
een flinke duim gember, in dunne schijfjes
2 kaneelstokjes
2 eetlepels venkelzaad
75 gram kokosbloesemsuiker
1 fles Betuwe bosbessensap
150 gram balsemienhoning

- Verwarm de oven voor op 180°C.
- Bestuif de ingevette springvorm of pievorm met losse bodem van 20 cm Ø, met een beetje bloem en klop het overschot aan bloem eruit.
- Meng de bloem, amandelmeel, kokosbloesemsuiker met cacao, bakpoeder en een snufje Keltisch zeezout in een beslagkom. Maak een kuiltje in het midden en giet de amandelmelk erbij, roer met een spatel om tot een glad beslag. Schep het venkelzaad erdoor en giet het beslag in de vorm.
- Bak de koek in 40-45 min. gaar of tot dat de cake licht terugveert als je er zacht op drukt.
- Laat op een rooster afkoelen, snijd in punten en geef er geklopte lichtgezoete slagroom en stoofpeertjes of fruitcompote bij.

- Zet de stoofpeertjes rechtop naast elkaar op de bodem in een wijde pan. Verdeel de rest van de ingrediënten, behalve de balsemienhoning, erover en breng zachtjes aan de kook. Draai het vuur lager en laat de peertjes 25 min. zachtjes stoven met de deksel op de pan.
- Verwarm de oven voor op 180°C.
- Schep de peertjes in een diepe, passende ovenschaal. Kook het overgebleven vocht in de pan nog iets in. Roer de honing erdoor en zeef de saus boven de peertjes. Zet de schaal in de oven en laat de peren daar verder garen. Open de oven zo nu en dan kort om wat saus over de peren te gieten of om de peren voorzichtig om te draaien met 2 lepels. De peren zijn gaar wanneer je er met een scherp mesje makkelijk doorheen kunt prikken. Er mag geen weerstand zijn. Dit is na ± 45 min.
- Laat de peren iets afkoelen en schep ze in een glazen schaal. Overgiet ze met de saus uit de ovenschaal en geef de venkelkoek erbij.