Kurkumawortel

Kurkuma (spreek uit: koer-koe-ma) is een specerij gewonnen uit de plant Curcuma longa. De specerij wordt gemaakt van de wortelstok van de plant. Het is een vast bestanddeel van kerriepoeder en currygerechten en geeft aan dit poeder en de gerechten een gele kleur. De specerij is mild bitter van smaak. Het merendeel van de kurkuma-oogst komt uit India. Kurkuma wordt ook wel aangeduid als Indiase geelwortel, koenier (Surinaams-Nederlands), koenjit (Nederlands-Indisch), kunyit (Indonesisch). Het werd vroeger ook wel tarmeriek genoemd, hetgeen een anglicisme is, vanaf het Engelse woord turmeric. Vanwege de gele kleur wordt het ook wel Indiase saffraan genoemd. Het woord is al in 1557 in het Nederlands aangetroffen, namelijk in het Cruydt-Boeck van Rembert Dodoens. Koenjit (kunyit) is de van oorsprong Maleise naam van de specerij. Gemalen kurkuma is vooral een gele kleurstof om andere kruiden en gerechten te kleuren. Het wordt bijvoorbeeld aan rijst toegevoegd om deze een gele kleur te geven. Het kan ook worden gebruikt als kleurstof voor inkt. Papier dat in een oplossing met kurkuma gedrenkt en vervolgens gedroogd is, wordt wel als reagens gebruikt om de aanwezigheid van een base (alkali) aan te tonen. Het krijgt bij aanwezigheid van alkalische stoffen een bruinrode kleur. Het omslagpunt ligt ongeveer bij een pH van 8-9. Kurkumapoeder wordt in India traditioneel gebruikt voor de behandeling van wondjes en schrammen. Het zou van oudsher gebruikt worden in de Ayurveda. Mensen kunnen kurkuma op verschillende manieren tot zich nemen, bijvoorbeeld als een masker of als kruidenthee. In Azië wordt van kurkuma weleens verondersteld dat het zou werken als medicijn tegen allerlei ziektes, zoals trombose en hersenaandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer en Parkinson.

Dit is kurkumawortel. Geschild en gedroogd. Deze wortel is te raspen. Hierdoor verkrijgt men het kurkumapoeder dat te gebruiken is in allerlei gerechten, denk aan rijstgerechten, stoofpotten, ovenschotels, maar deze wortel kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld een thee mee te trekken. Kurkuma wordt vaak gecombineerd met zwarte peper en/of gember zodat het beter opgenomen kan worden door de darmen. In die combinatie komen de heilzame stoffen in kurkuma het beste tot zijn recht. Onder andere de ontstekingsremmende functie is hoog aangeschreven. Het kan dan ook helpen bij allerlei gezondheidsklachten die in den beginselen te maken hebben met ontstekingen, al is het niet een chronische vorm hiervan. Denk bijvoorbeeld aan reumatische klachten, of huidproblematiek.

Recept: Geroosterde pompoensoep

Voor 1 kop soep

Ingrediënten:

1 Hokkaido pompoen
1 ui
2 sjalotten
1 teentje knoflook
1 cm kurkumawortel
0,5 theelepel gemalen komijnzaad
0,5 theelepel kaneel
0,5 theelepel paprikapoeder
500 ml water
1 theelepel bouillonkruiden
Pompoenpitten
Plantaardige kookroom
Zwarte peper naar smaak
Keltisch zeezout naar smaak
Olijfolie

- Verwarm de oven voor op 200 graden.
- Was de pompoen en verwijder de schil van de ui en sjalotten.
- Snij de pompoen in stukken en verwijder indien nodig de pompoenpitten. Je hoeft de schil niet te verwijderen.
- Plaats de stukken pompoen in een ovenschaal samen met ongeveer 1 theelepel olijfolie en de kaneelpoeder. Schep dit goed door elkaar.
- Plaats de ovenschaal voor 15 minuten in de oven.
- Snij de ui en sjalotten in stukken en pel het teentje knoflook.
- Voeg dit na 15 minuten toe aan de ovenschaal en voeg hier ook de gemalen komijnzaad, gerookte paprikapoeder en 1 extra theelepel olijfolie aan toe. Rasp de kurkumawortel tot poeder en voeg de poeder ook toe aan de rest van de kruiden. Schep goed door elkaar zodat de ingrediënten goed verdeeld zijn.
- Plaats de ovenschaal nu voor 20 minuten terug in de oven.
- Kook vlak voordat de 20 minuten voorbij zijn 250 ml water en voeg hier de bouillonkruiden aan toe.
- Voeg vervolgens de geroosterde pompoen, ui, sjalot en knoflook samen met de 250 ml bouillon toe aan een blender en mix tot een glad geheel in ongeveer 30 seconden.
- Schenk de geroosterde pompoen soep over in twee soepkommen en voeg hier nog wat plantaardige kookroom, gemalen zwarte peper, Keltisch zeezout naar smaak en pompoenpitten aan toe.