Maanzaad

Maanzaad of blauwmaanzaad is de informele naam voor het zaad van de slaapbol (Papaver somniferum). De naam is afgeleid van het Duitse 'Mohnsaat'. De slaapbol is een doosvrucht. De bol vormt zich na de bloei uit het vruchtbeginsel van de bloem en krijgt als het zaad rijp is openingen (poriën) onder een soort hoedje. Het hoedje is een overblijfsel van de stempelschijf. Als de stengel van de plant door bijvoorbeeld de wind flink bewogen wordt, wordt het inmiddels droge zaad uit de bol geslingerd. Maanzaad wordt in Nederland en België vooral gebruikt op brood en broodjes. Voorafgaand aan het bakken wordt het deeg in een bak met zaad geduwd of er wordt zaad eroverheen gestrooid. In Midden Europa wordt maanzaad in grotere hoeveelheden ook gebruikt als vulling in brood en gebak of bij deegspijs. Daartoe worden de zaden eerst gekneusd. Voor het telen van blauwmaanzaad worden papaverrassen gebruikt met een laag gehalte aan opiaten. Maanzaad bevat wel sporen van de actieve stoffen in opiaten maar kan veilig gegeten worden. Tests die naar het gebruik van opiaten kijken, reageren echter ook op het gegeten hebben van maanzaad. Maanzaad zit vol mineralen, ook zit er gezonde enkelvoudige, onverzadigde vetzuren in zoals oliezuur en linolzuur. Deze vetzuren werken goed voor het hart en het brein. In maanzaad zit ook vitamine B1 en B5. Naast deze 2 vitaminen bevat het ook foliumzuur, B6, vitamine E, B2 en B3. Naast de vitamine en vetzuren bevat maanzaad ook calcium, fosfor, ijzer, magnesium, zink. In China wordt de maanzaad ook gebruikt als geneeskracht. Het schijnt te helpen tegen misselijkheid en de oliën zouden helpen tegen borstkanker.

Maanzaad valt zo uit de hand te eten, is te gebruiken in gebak, brood, maar ook door ontbijtmout te mengen. Het is een zaad zo fijn dat het goed te combineren is met wat grotere zaden en pitten zoals die van de pompoen of de zonnebloem.

Recept: Citroen-maanzaadcake

Voor 8 stukken

Ingrediënten:

Voor het deeg

115 gram kokosolie op kamertemperatuur(dus niet gesmolten)
115 gram rijst-gerstmoutstroop
10 eetlepels gebroken lijnzaad
14 eetlepels water
180 gram amandelen
30 gram maanzaad
2 citroenen, het rasp ervan en het sap
1 theelepel Keltisch zeezout
1 theelepel bakpoeder
125 gram speltbloem

Voor de citroensiroop

100 gram kokosbloesemsuiker met pepermuntblad
90 gram citroensap

Voor het citroenglazuur

225 gram rijststroop
1 citroen, geraspte citroenschil ervan en het sap

- Verwarm de oven op 180 graden. Vet een met bakpapier belegde 20cm springvorm in.
- Doe in een kommetje de gebroken lijnzaad en het water. Roer goed om, zorg ervoor dat alle lijnzaad in contact is gekomen met water zodat het een kleverig mengsel kan vormen.
- Klop de kokosolie met de rijst-gerstmoutstroop totdat het licht en romig is.
- Voeg nu gedoseerd het lijnzaadmengsel toe, klop het goed door het moutmengsel. Meng er nu ook de amandelstukjes, de maanzaad, de geraspte citroenschil, het sap, de bloem, bakpoeder en het zout doorheen. Meng het mengsel goed tot een mooi egaal beslag. Giet het beslag in de springvorm. Bak het beslag in de voorverwarmde oven voor ongeveer 40 minuten, totdat deze goudbruin is. Controleer met een satéprikker of vork of de cake gaar is. Als de prikker of vork er 'droog' uitkomt, dan is de cake goed. Zo niet, laat dan langer in de oven totdat het gewenste resultaat bereikt is.
- Maak de citroensiroop door de kokosbloesemsuiker met pepermuntblad en citroensap te verwarmen totdat alle suiker is opgelost. Als de cake nog warm is, en goed gebakken, prik er dan met een satéprikker(of een vork) gaatjes in de bovenkant van de cake. Giet de siroop over de bovenkant van de cake.
- Om het glazuur te maken, mengt men de rijststroop met de geraspte citroenschil en het sap, totdat het een glad mengsel is. Zodra de cake bijna afgekoeld is, kan men de cake op een serveerbord leggen en voorzichtig het glazuur er over gieten. Als het glazuur in het midden van de cake gegoten wordt, zal het vanzelf naar de zijkanten druipen, met een lepel kan dit proces een handje geholpen worden.